TRAFİK GÜVENLİĞİ - HAVA YASTIĞI
Hava yastıkları önden ve öne yakın çarpmalar
için tasarlanmış güvenlik donanımlarıdır. Bu tip
çarpmalar yolcuların ölümünün yarısından daha
fazlasını kapsamaktadır. Hava yastığı kafa ve
göğüs yaralanmalarını azaltmak üzere ve
çarpmanın şiddeti orta ya da ciddi düzeyde ise
açılacak şekilde tasarlanmıştır.
Bu, hava yastığının yaklaşık olarak saatte 20
km'nin üzerindeki hızlarda meydana gelen
çarpmalarda açılacağı anlamına gelir. Hava
yastığının görevini yerine getirebilmesi için,
içinde tutulduğu hazneden saatte yaklaşık 320
km'ye eşit bir hızla çıkması gerekir. Bu
özellikle çocuklar olmak üzere, çok yakın oturan
kişilere zarar verebilecek çok büyük bir güç
anlamına gelir.
NHTSA (ABD, Ulusal Otoyol Trafik Güvenliği
Dairesi) tarafından yapılan bir gerçek çarpışma
deneyinde emniyet kemeri ve hava yastığının
birlikte kullanımının ciddi kafa çarpmalarının %
75'ini, ciddi göğüs yaralanmalarının % 66'sını
önlemede etkili olduğu görülmüştür.
Ancak bu donanım aracın ön koltuğunda seyahat
etmekte olan küçük çocuklar için bir tehdit
oluşturmaktadır. Çalışmalar, araçta yolcular
için hava yastığı olsun olmasın çocukların arka
koltukta oturmalarının % 29 daha güvenli
olduğunu göstermektedir. Bir otomobilde maksimum
güvenlik için şu önlemlerin alınması tavsiye
edilmektedir.
-
Bir çocuk
asla ön koltukta geriye dönük çocuk koltuğu
içinde seyahat etmemelidir. Çünkü çocuk
koltuğu bu durumda fırlayan hava yastığına çok
yakın bir konumdadır.
-
Ön
koltukta oturan çocuklar eğer emniyet kemeri
uygun olmayan bir şekilde bağlanmışsa, emniyet
kemeri yoksa, doğru pozisyonda oturmuyorlarsa
ya da emniyet kemerinin doğru bağlanması için
boyları çok küçükse ölümcül bir risk
altındadırlar. Bir çarpma anında kolayca öne
fırlayabilirler ve şişen hava yastığı
başlarına ya da boyunlarına şiddetle
çarpabilir.
-
Çocuklar
için en önemli olan yön, yaş ve boylarına en
uygun çocuk güvenlik koltuklarında kemerleri
bağlı olarak arka koltukta oturmalarıdır.
-
Sürücü ve
tüm yetişkin yolcular, özellikle boyu 165
cm'den düşük olanlar, emniyet kemerlerini
doğru bir biçimde bağlamalıdırlar ve ön koltuk
yeterince geriye çekilmiş olarak seyahat
etmelidirler.
-
Araçta
hava yastığı olsa bile, bir kişi emniyet
kemeri yoksa çok ciddi bir şekilde
yaralanabilir ya da ölebilir. Bir çarpma
anında emniyet kemeri takıyor olmak kişinin
içeride bulunan şeylere çarpmasını
engelleyebilir.
-
Hava
yastığı yalnızca "tamamlayıcı bir önlem"dir.
Bir başka deyişle hava yastığı, aracın ön
kısmının bir yere çarpması halinde açılmak
üzere tasarlanmıştır. Aracın yuvarlanması,
yandan, arkadan çarpma halinde ya da düşük
hızlardaki çarpışmaları için
tasarlanmamışlardır.
HAVA YASTIĞI İÇİN GÜVENLİK İPUÇLARI;
-
Sürücü,
direksiyondan en az 25 cm mesafede olmalıdır.
-
Ön
koltukta oturan sürücü uygun pozisyonda ve
koltuk mümkün olduğunca geriye çekilmiş olarak
oturmalıdır.
-
Emniyet
kemeri her zaman ve doğru biçimde takılmış
olmalıdır.
-
Eğer hava
yastıkları devre dışı bırakılmamışsa ön
koltukta asla yüzü geriye bakan çocuk güvenlik
koltuğu kullanılmamalıdır.
-
Hava
yastığı ön koltukta oturan çocuklar için
ölümcül bir risk taşır. Ancak ön koltukta hava
yastığının olmaması burayı 12 yaşın altındaki
çocuklar için güvenli bir yer haline getirmez.
Önde hava yastığı olmasa bile 12 yaşın
altındaki çocuklar arka koltukta daha
güvendedirler.
-
Eğer direksiyonunuz ayarlanabiliyorsa başınıza
doğru değil göğsünüze doğru konumlandırınız.
Otomobil dünyasının en önemli buluşlarından
biri olan; hava yastıkları, trafik kazalarında
binlerce yaşam kurtarmıştır.Hava yastığının
işleyişi oldukça basittir. Herhangi bir kaza
olduğunda plastik torba gaz ile dolar ve
sürücü ile ön koltuktaki yolcunun sert
çarpmalarını engeller. Böylece kazanın ölümcül
etkileri azaltılmış olur. Ama ön koltukta
çocuk ve yaşlıların oturması tehlikeli
sonuçlar doğurabilir. Hava yastığı, sistemi
güvenlik açısından bazı özellikler
taşımalıdır. Hava torbası, yanlışlıkla gaz ile
dolmamalıdır.
Hava yastığını dolduran gaz zehirli ve yanıcı
olmamalıdır. Ayrıca, hava torbasını dolduran
gaz (20–80 milisaniye gibi) çok kısa sürede,
hızlı şekilde elde edilmeli ve uzun süre
kararlılığını korumalıdır. Tüm bu özellikler
göz önüne alındığında hava yastığında
kullanılabilecek en uygun gaz, alkali metal
azidlerinin bozunması sonucu elde edilebilen
azottur. İlk darbenin sensör ünitesi
tarafından tespit edilmesiyle gönderilen
sinyaller, sistemi harekete geçirir. Sodyum
azid içeren kısımdaki bozunma sonucu; ısı
reaksiyonuyla azot gazı oluşur. Sürücü
tarafındaki hava yastığı 70 L, ön koltukta
bulunan yolcu tarafındaki hava yastığı ise 130
L genişler. Hava yastığındaki reaksiyonun
hızını artırmak için molibden disülfür ve
barutun bir bileşeni olan kükürt(S)
kullanılır. Ayrıca, kükürt, reaksiyon
ürünlerinden olan sodyum(Na) metali ile sodyum
sülfat katısı oluşturur. Böylece, aktif bir
metal olan sodyumun su ile girebileceği bir
reaksiyon ve bunun sonucu oluşabilecek
istenmeyen durumlar da önlenmiş olur.
Nasıl Harekete Geçiyor?:
0 milisaniye : İlk temasın başlangıcı
30 milisaniye : Hava yastığı şişmeye başlamak
için hazır
30–54 milisaniye : Hava yastığı aktif hâle
geçer ve kademeli olarak şişmeye başlar. 54
milisaniye : Sürücünün kafası ile hava
yastığının ilk teması gerçekleşir.
54–58 milisaniye : Sürücünün vücudu hava
yastığı üzerinde basınç yapar, şişme işlemi
hızlanır. 84 milisaniye : Hava yastığı tamamen
şişmiştir.
|